De Tweede Kamer debatteert medio februari over invoering van een nieuwe donorwet, waarin het huidige vrijblijvende donorregistratiesysteem wordt vervangen door een zogenaamd Actief Donor Registratiesysteem (ADR). Het belangrijkste doel: een oplossing voor het maatschappelijk probleem van het grote tekort aan postmortale donororganen. Een meerderheid van de Nederlanders (61%) is vóór deze nieuwe donorwet, zo blijkt ook (1.) uit een peiling van Maurice de Hond. De aanhangers van de meeste politieke partijen steunen dit systeem.

De meeste Nederlanders staan er positief tegenover om zelf organen af te staan na de dood, maar bijna 9 miljoen Nederlanders hebben dit niet vastgelegd in het donorregister. En dat is precies het probleem. Want als deze wens niet is geregistreerd, dan moeten nabestaanden deze keuze alsnog maken op het moeilijke moment van overlijden van een dierbare. In die situatie zegt een ruime meerderheid van de nabestaanden ‘nee’ tegen orgaandonatie. Hierdoor ontstaan veel problemen voor het werkveld en gaan heel veel donororganen verloren. Als iemand wél een keuze heeft gemaakt of de keuze bewust overlaat aan de nabestaanden, gaan deze in vrijwel alle gevallen akkoord met donatie.

Maatschappelijke roep andere donorwet
De peiling van Maurice de Hond bevestigt de maatschappelijke roep om een wetswijziging: een meerderheid van de Nederlanders (61%) is vóór invoering van het Actief Donor Registratiesysteem. Verdeeld naar politieke voorkeur is vóór het ADR:
– 60% van de SP-stemmers;
– 61% van de CDA;
– 62% van de VVD-stemmers;
– 71% van de PvdA-stemmers;
– 75% van de D66-stemmers.
De PVV is de enige partij waarvan het aantal stemmers vóór het ADR (40%) net iets lager is dan het aantal tegen. 13% van de PVV-stemmers weet het nog niet. De maatschappelijke roep om een andere donorwet is de afgelopen 4 jaar toegenomen; in eenzelfde peiling uit 2012 (2.) bleek het aantal voorstanders 56%.

Meer transplantaties door ADR
In dit systeem van orgaandonatie wordt elke Nederlander vanaf 18 jaar die zich na herhaalde oproepen niet registreert in het Donorregister actief geregistreerd als donor. Iedereen wordt expliciet van registratie op de hoogte gebracht. De keuze kan elk moment worden herzien. Een Actief Donor Registratiesysteem verhoogt het aantal orgaandonoren, blijkt uit internationaal onderzoek (3.) in landen met een dergelijk systeem, en redt levens. Steeds meer landen (recent Frankrijk en Wales) stappen over op een Actief Donor Registratiesysteem.

Huidige systeem werkt niet
Reden voor de peiling zijn de aanhoudend teleurstellende resultaten op het gebied van orgaantransplantatie. Het afgelopen jaar zijn er minder organen getransplanteerd dan in 2014. Het aantal inschrijvingen in het Donorregister blijft al jaren steken rond de 40%; slecht 24% van de Nederlanders staat als Ja-geregistreerd, terwijl twee derde positief staat tegenover orgaandonatie.

In de afgelopen 25 jaar is het aantal postmortale donoren (per miljoen inwoners) op hetzelfde niveau gebleven, ondanks alle inspanningen. Landen als België en Spanje doen het twee tot bijna drie keer zo goed. De politiek heeft tot nu toe geen antwoord kunnen formuleren op het maatschappelijk probleem van het grote tekort aan postmortale donororganen. In landen met een ander donor registratiesysteem worden veel meer donororganen getransplanteerd dan in Nederland.

Noodzaak verandering hoog
De noodzaak om daar nu verandering in te brengen is hoog. Op dit moment staan 984 mensen op de wachtlijst voor een donororgaan. Jaarlijks overlijden bijna 150 mensen omdat een donororgaan te laat komt. Daarnaast vallen jaarlijks tegen de 100 mensen van de wachtlijst omdat hun conditie gedurende het wachten zo verslechtert dat ze niet meer transplantabel zijn.
Maar er zijn meer mensen die een donororgaan nodig hebben; de criteria om op deze wachtlijst te komen zijn streng. Je moet dood- en doodziek zijn om een nieuw orgaan te krijgen, maar ook zo gezond dat je de ingreep en de periode erna kunt overleven. In een vroeger stadium kunnen transplanteren redt levens én biedt mensen die een donororgaan nodig hebben een veel beter levensperspectief.

Wij roepen Tweede Kamerleden dan ook op hun hart te laten spreken en te luisteren naar de wens van hun achterban, mensen die wachten op een donororgaan, professionals in de transplantatiezorg, de gezondheidsfondsen en patiëntenorganisaties: stem voor een donorwet die wél werkt, waarbij iedereen zelf kiest en hiermee levens redt.

Het bericht Ruime meerderheid Nederlanders voor invoering donorwet die wèl werkt verscheen eerst op Informedics – medische informatie online.