Nieuwe impuls voor behandeling van hartfalen met blaasjes uit stamcellen

Dr. Joost Sluijter van het UMC Utrecht heeft deze week een Europese subsidie van € 2 miljoen ontvangen. Hij krijgt deze zogenaamde ERC Consolidator Grant voor de ontwikkeling van een methode waarmee bij patiënten met hartfalen de pompfunctie van het hart kan worden verbeterd door middel van het toepassen van de nieuwste technieken uit de regeneratieve geneeskunde.

Sluijter en zijn team ontwikkelen een veelbelovende therapie voor hartfalen, namelijk het stimuleren van de reparatie van het hart met behulp van blaasjes die worden geoogst uit (vroege afstammelingen van) stamcellen. Het idee is dat deze blaasjes, die eigenlijk ingekapselde pakketjes zijn met een krachtige helende werking en een cocktail van factoren bevatten, afgeleverd worden op de plaats van de hartschade waar ze kunnen bijdragen aan het herstel van het hartweefsel.

Blaasjes met groeifactoren
Met behulp van deze subsidie richt Sluijter, verbonden als onderzoeker aan het Hart- en Vaatcentrum van het UMC Utrecht, zich op (a) het op de juiste plaats in het lichaam afleveren van deze blaasjes met groeifactoren, (b) een beter inzicht te krijgen in het werkingsmechanisme, en (c) het ontwerpen van manieren om de productie van deze blaasjes te stimuleren en ze vrij te kunnen maken uit stamcellen.

Sluiter legt uit: ”Deze subsidie stelt me in staat om verschillende zaken tegelijkertijd aan te pakken. We willen niet alleen goed snappen hoe dit werkt, maar ook sneller naar het eindproduct werken om te kunnen kijken of de potentie die deze blaasjes hebben ook daadwerkelijk tot een product kan leiden dat het verschil maakt voor de patiënt.”

Een ERC Consolidator Grant is een subsidie, beschikbaar gesteld door de Europese Commissie, waarmee excellente jonge hoofdonderzoekers een eigen team kunnen samenstellen om veelbelovend wetenschappelijk onderzoek te kunnen verrichten. Tijdens deze subsidieronde werden meer dan 2.300 onderzoeksvoorstellen geëvalueerd, waarvan er ongeveer 300 in aanmerking kwamen voor deze prestigieuze onderzoekssubsidie (bijna 15 procent). In totaal ontvangen dit keer 29 onderzoekers in Nederland een ERC Consolidator Grant, waarmee Nederland op de vierde plaats staat na Groot-Brittannië, Duitsland en Frankrijk.

Prof. Martin Stokhof, Nederlands lid van de ERC Wetenschappelijke Raad: “Tot zover zijn er maar liefst rond de 600 onderzoekers in Nederland die de prestigieuze beurzen van de Europese onderzoeksraad hebben gewonnen, waarmee ze meer dan 1 miljard euro het land hebben binnen gebracht. Vergeleken met andere EU landen scoort Nederland het hoogst per capita in ERC beurscompetities. Van de 29 beurzen in Nederland is meer dan een derde toegekend aan toponderzoekers afkomstig van buiten Nederland, wat de kracht van het Nederlandse onderzoek systeem toont, open voor wereldwijd talent.”

Hartfalen
Meer dan 3,5 miljoen mensen in Europa krijgen jaarlijks de diagnose hartfalen. Bij deze aandoening is de pompfunctie van het hart beschadigd (bijvoorbeeld na een hartaanval), waardoor de weefsels onvoldoende bloedaanvoer krijgen. Patiënten hebben een risico van maar liefst 50 procent om binnen vier jaar aan hartfalen te overlijden. Aangezien er geen geneesmiddel tegen hartfalen is, is er dan ook een dringende behoefte aan innovatieve therapieën die het verloop van de ziekte blijvend kunnen veranderen.